
رشد روزافزون صنایع ارتباطات، مخابرات و اطلاعات، جهان را هر روز با انقلاب جدیدی مواجه میکند. انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات پیامدهای مهمی را در تمام بخشهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی کشورها بر جای گذاشته است.
با توسعه فناوری اطلاعات در بخش پزشکی، ما به دنبال تحول عظیمی در نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی هستیم و یکی از مهمترین حوزههای کاربرد فناوری اطلاعات، حوزه بهداشت و درمان است که میتواند از بسیاری جهات به این حوزه کمک کند.
سیستمهای ذخیرهسازی اطلاعات بیمار، سیستمهای اطلاعات دارو، سیستمهای درمان و جراحی، سیستمهای ردیابی درمان، سیستمهای پزشکی از راه دور، سیستمهای ارجاع پرستار، جراحان روباتیک و سیستمهای پذیرش بیمار و بسیاری دیگر، پشت پرده طراحی همه اینها یک هدف مشترک وجود دارد، کار درمان را تسهیل کند.
با استفاده از این سیستمها، بیمار در کمترین زمان بهترین خدمات را دریافت میکند، پزشک از هر کجای دنیا به بیماران خود دسترسی دائمی دارد و اطلاعات بیمار در همه جا به طور کامل در دسترس است.
دسترسی عمومی به اطلاعات پزشکی در بستر شبکههای الکترونیکی رویایی نیست، این را میتوان به وضوح در سازمانهای پزشکی که به این سیستمها نزدیک شدهاند مشاهده کرد. سیستمهایی مانند ذخیرهسازی الکترونیکی اطلاعات سلامت (HER) که میتوانند سلامت، درمان و اطلاعات سلامتی فرد را قبل از تولد ذخیره کنند، زمانی که فرد در دوره جنینی است، تا پس از مرگ، حتی زمانی که دیگر زنده نیستید.
فناوری اطلاعات در پزشکی می تواند از جهات مختلف در این زمینه کمک کند. نرمافزار مدیریت مطب و کلینیک، سیستمهای ذخیره اطلاعات بیمار، سیستمهای اطلاعات دارو، سیستمهای درمان و جراحی، سیستمهای ردیابی درمان، سیستمهای پزشکی از راه دور، سیستمهای ارجاع پرستار، رباتهای جراح و سیستمهای پذیرش بیماران و بسیاری دیگر که در پشت صحنه طراحی هستند ،همه یک هدف مشترک دارند که تسهیل درمان و ارتقا خدمات سلامت به مردم است.
نرمافزارهای حوزه سلامت در واقع دستگاههای پزشکی هستند که برنامههای تلفن همراه هستند و دارای عملکرد نرمافزار دستگاهی هستند که با تعریف دستگاه در بخش 201 (h) قانون غذا، دارو و آرایشی مطابقت دارد و لوازم جانبی یک دستگاه پزشکی تنظیم شده است یا میشود. اپلیکیشن پزشکی یک پلتفرم تلفن همراه سازگار با یک دستگاه پزشکی است که کاربران میتوانند از اپلیکیشنهای پزشکی موبایل و اپلیکیشنهای موبایل برای مدیریت سلامت و تندرستی خود استفاده کنند، مانند نظارت بر میزان کالری دریافتی برای حفظ وزن سالم. به عنوان مثال، سلب مسئولیت پیوند خارجی ردیاب مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) چک لیستهایی را برای والدین و مراقبان ارائه میدهد تا ببینند آیا یک نوزاد یا کودک به نقاط عطف رشد مشترک میرسد یا خیر.
فناوری اطلاعات سلامت (HIT) استفاده از فناوری اطلاعات برای سلامت و مراقبتهای بهداشتی است که شامل مدیریت اطلاعات سلامت در کلیه سیستمهای رایانهای و تبادل امن اطلاعات سلامت بین مصرفکنندگان، ارائهدهندگان، پرداختکنندگان و ناظران کیفیت به ویژه در بخش سلامت است، پرونده الکترونیک سلامت بسیار مهم است. طبق گزارش آژانس تحقیقات و کیفیت مراقبتهای بهداشتی، استفاده گسترده و مداوم از فناوری اطلاعات سلامت شامل نتایج زیر خواهد بود:
علیرغم اینکه بخش بهداشت و درمان از نظر اصلاحات فنی همواره یکی از محافظه کارانهترین صنایع بوده و برای به حداقل رساندن خطرات جانی و سلامتی انسان دقت زیادی به عمل میآید، امروزه تمامی ارائهدهندگان خدمات سلامت، پزشکان و بیماران از نوآوریهای فنی در این زمینه استفاده میکنند.
علاوه بر این، از استارتآپها گرفته تا غولهای فناوری و حتی سازمانهای دولتی، همگی مصمم هستند که از ظرفیت عظیم فناوری دیجیتال برای ارتقا و محافظت از سلامت همه انسانها استفاده کنند.
دانستن تعریف صحیح و جامع این بخش از فناوری اولین قدم برای درک چگونگی انتقال ایمن تر و ارائه خدمات بهداشتی با کیفیت بهتر از طریق مراقبتهای بهداشتی دیجیتال است.
امروزه علاوه بر برنامهها و اپلیکیشنهایی که در گوشیهای موبایل استفاده میشود، سهم برنامههای سلامت بی دلیل نیست و برنامهها و اپلیکیشنهای زیادی در زمینه سلامت و بهداشت تولید و در اختیار کاربران قرار میگیرد. این برنامهها اطلاعاتی در مورد سلامت، تغذیه، ورزش، رژیم غذایی و سبک زندگی سالم ارائه میدهند و علاوه بر این نوع برنامهها، اپلیکیشنهایی نیز وجود دارند که وضعیت بیمار را رصد میکنند و امکان دسترسی به مشاوران پزشکی را فراهم میکنند. مجموعهای از این برنامههای حسگر پوشیدنی به افراد کمک میکنند تا رژیم غذایی، سلامت و تغذیه خود را مدیریت و نظارت کنند.
هر ساله، ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی اقداماتی را برای تغییر شیوه مدیریت فرآیندهای داخلی خود انجام میدهند. پیادهسازی سیستم اطلاعات بیمارستانی (HIS) و سایر سیستمهای تخصصی تأثیر بسزایی در ارتقای کیفیت خدمات و درآمدهای بیمارستانها و سایر مراکز بهداشتی و درمانی داشته است.
چندین دسته از سیستمهای اطلاعات بیمارستانی با قابلیتهای مشابه وجود دارد که میتواند تشخیص سیستم مورد نیاز شما را از سایر سیستمها دشوار کند و انتخاب گزینه مناسب میتواند گیج کننده باشد.
سیستم اطلاعات بیمارستانی (HIS) کاربرد فناوری اطلاعات در مراکز درمانی است. در واقع سیستم HIS به سیستمهای الکترونیکی اطلاق میشود که توسط متخصصان مراکز پزشکی و گاهی بیماران برای ذخیره، اشتراکگذاری و تجزیه و تحلیل اطلاعات پزشکی استفاده میشود.
تحقیقات نشان میدهد که استفاده از سیستمهای اطلاعات بیمارستانی برای بهبود کیفیت و کارایی مراقبتهای پزشکی و ارتقای سلامت فردی و عمومی ضروری است. همچنین با کاهش هزینهها و خطاهای پزشکی، کارایی فرآیندهای اداری و بالینی را بهبود میبخشد.
استفاده از سیستم HIS میتواند زمان و تلاش صرف شده برای مدیریت وظایف روزمره و وظایف اداری را کاهش دهد و همچنین به بیمارستان یا کلینیک شما اجازه میدهد تا تلاش خود را بیشتر بر مراقبت از بیمار متمرکز کند. نسخههای سریعتر، اشتراکگذاری اطلاعات، کاهش کاغذبازی و ردیابی بهتر، تنها چند نمونه از این هستند که چگونه انواع سیستمهای اطلاعات بیمارستانی میتوانند به افزایش بهرهوری و کارایی کمک کنند. سیستمهای اطلاعات بیمارستانی انواع مختلفی دارند که بسته به نوع درمان و نیازهای خاص مراکز درمانی راه حلهای خاصی را ارائه میدهند.
پرونده الکترونیک سلامت (EHR) یکی از نرمافزارهای مورد استفاده در HIS است که بر مستندسازی و ذخیره اطلاعات پزشکی بیمار تمرکز دارد. در گذشته پزشکان مجبور بودند تمام اطلاعات را به صورت دستی بر روی کاغذ ثبت کنند که به فضای ذخیرهسازی زیادی نیاز داشت و همچنین دسترسی به اسناد و به اشتراکگذاری آنها در مواقع اضطراری دشوار بود، اما امروزه به راحتی میتوانند اطلاعات را روی رایانه یا دستگاه تلفن همراه خود ذخیره کرده و به آنها دسترسی داشته باشند.
پرونده الکترونیک پزشکی (EMR) به عنوان راهی برای کاهش زمان و خطاهای ناشی از ورود دستی اطلاعات بیمار راهاندازی شد. مشکل EMR این بود که اطلاعات بیمار فقط در یک بیمارستان قابل مشاهده بود. بنابراین اگر بیمار به کلینیک دیگری منتقل میشد، اطلاعات پزشکی او ارسال نمیشد. برای غلبه بر این محدودیت، پرونده الکترونیک سلامت (EHR) ایجاد شد تا امکان اشتراکگذاری دادههای بیمار در مراکز پزشکی را فراهم کند. با استفاده از نرمافزار EMR و نرمافزار EHR میتوان بیمارانی را که به اورژانس آورده میشود به درستی درمان کرد زیرا پزشکان مختلف به اطلاعات آنها دسترسی دارند.
علاوه بر این، این دو سیستم میتوانند هنگام انجام اقدامات پیشگیرانه و غربالگری بیماران به پزشکان هشدار دهند. علاوه بر این، EHR ها با بررسی تاریخچه بیمار و مقایسه دادههای سلامتی آنها با دادههای گذشته به پزشکان در درمان کمک میکنند.
با استفاده از پورتال بیمار، کاربران اساساً میتوانند موارد را در EHR مشاهده کنند، از جمله سوابق بیمار، درمانها و داروها. بیمار میتواند به تاریخچه پزشکی خود دسترسی داشته باشد، قرار ملاقاتها را تعیین کند، برای پزشک خود پیام ارسال کند، صورتحسابها را مشاهده کند و تمام پرداختها را به صورت آنلاین انجام دهد. پورتال بیماران هر بیمارستان به بیماران اجازه میدهد تا کنترل بیشتری بر سلامت خود داشته باشند.
بیماران میتوانند از دستگاههای شخصی خود مانند تلفن همراه یا تبلت برای ایجاد و ذخیره یادداشتهای شخصی و دریافت هشدارها و اعلان ها از ارائهدهندگان خدمات خود استفاده کنند. به جای اینکه در ساعات اداری پشت خط تلفن منتظر بمانید تا یک قرار ملاقات تعیین کنید، بیمار می تواند به راحتی وارد سیستم شود، در دسترس بودن پزشک خود را بررسی کند و قرار ملاقاتی را تعیین کند که برای هر دوی آنها مفید باشد. هنگامی که بیمار نوبت خود را تمام کرد، می تواند صورتحساب خود را مشاهده کند و هزینهها را به صورت آنلاین پرداخت کند.
این سیستم در سالهای اخیر در بیمارستانها و کلینیکها رواج بیشتری پیدا کرده است. با توجه به اینکه بیماران امروزه بیش از هر زمان دیگری انتظار شفافیت و دسترسی دارند، جای تعجب نیست که چرا پورتالها به یکی از نرمافزارهای اولیه مورد استفاده در سیستمهای اطلاعات بیمارستانی و صنعت پزشکی تبدیل شدهاند.
نرمافزار سامانه نوبتدهی اغلب به یک پورتال بیمار در سیستم اطلاعات بیمارستان متصل میشود. در عصر دیجیتال، بسیاری از بیماران ترجیح میدهند که خودشان قرار ملاقات بگذارند. با استفاده از این نرمافزار بیماران میتوانند وارد حساب کاربری خود شوند، نوبت خود را تعیین کنند و برنامه خود را با برنامه پزشک مطابقت دهند.
این نرمافزار به بیماران این امکان را میدهد که زمان و تاریخ مشخصی را که برایشان مناسب است پیدا کنند و همچنین میتوانند به جای تماس تلفنی، هر زمان که خواستند، قرار ملاقات بگذارند و برای هر ساعتی از روز وقت بگذارند.
پزشکان علاوه بر توانایی بیمار برای تعیین نوبت، می توانند با استفاده از نرمافزار سیستم مدیریت نوبت، برنامه سایر کارکنان را تنظیم کنند و همچنین اتاقهای معاینه و تجهیزات ویژه را از قبل اختصاص دهند.
یکی از وقت گیرترین کارها مدیریت تمام حسابها است. این امر به ویژه در بیمارستانهای شلوغ و مراکز مراقبتهای بهداشتی صادق است، زیرا زمان کمی برای تکمیل همه وظایف وجود دارد. نرمافزار صورتحساب پزشکی کل فرآیند صورتحساب را کنترل میکند، که شامل برنامهریزی قرار ملاقات برای پردازش پرداختها میشود. این نرمافزار سیستم اطلاعات بیمارستان علاوه بر صورتحساب بیمار، به دعاوی بیمه، تأیید بیمه، پردازش پرداخت و ردیابی بیمار نیز رسیدگی میکند. اگر مشکلی مانند تأخیر در پرداخت وجود داشته باشد، سیستم به شما هشدار میدهد تا بتوانید مشکل را برطرف کنید.
وقتی اسکریپتها را به صورت دستی مینویسید، به طور طبیعی خطاهایی رخ میدهد. سامانه نسخه الکترونیکی که یکی از پرکاربردترین نرمافزارهای سیستم اطلاعات بیمارستان است، این اطمینان را میدهد که به دلیل مشکلات نوشتاری، داروی اشتباه هرگز به دست بیمار نرسد. همچنین با نسخه آنلاین، خطر سوء استفاده از نسخه کاهش مییابد.
پزشکان هر بیمارستانی میتوانند از طریق نرمافزار نسخه نویسی الکترونیکی به داروخانه بیمارستان دسترسی داشته باشند و در صورت کمبود دارو همان را تجویز کنند. به همین دلیل، نسخه الکترونیکی روند کار را سرعت میبخشد و سردرگمی بیمار را کاهش میدهد.
نرمافزارهای حوزه سلامت عموماً روند مراقبتهای پزشکی را تغییر میدهند تا بیمارستانها و کلینیکها بتوانند خدمات بهتری ارائه دهند و کارایی مراکز درمانی را افزایش دهند. اگرچه انواع مختلفی از نرمافزارهای سلامت برای انتخاب وجود دارد، امیدواریم این مقاله بتواند به شما در جستجوی بهترین نرم افزار کمک کند.